FUNKCJA ŚREDNIKA W DEFINICJACH W WYBRANYCH PUBLIKACJACH WSPÓŁCZESNEJ LEKSYKOGRAFII GWAROWEJ
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
Celem niniejszego artykułu jest analiza wartości funkcjonalnej średnika w definicjach w artykułach hasłowych słowników gwarowych. Materiał został wyekscerpowany z «Ilustrowanego leksykonu gwary i kultury podhalańskiej» Józefa Kąsia (t. I: «A–B»), «Słownika gwar Lubelszczyzny» Haliny Pelcowej (t. 1: «Rolnictwo»; t. 9: «Przestrzeń wsi. Ukształtowanie powierzchni. Życie społeczne i zawodowe») oraz wybranych słowników opublikowanych w ramach serii «Wielkopolskie Słowniki Regionalne» («Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego» pod red. Błażeja Osowskiego; «Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego» pod red. Osowskiego; «Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy» pod red. Justyny Kobus i Tomasza Gniazdowskiego; «Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej. Praca na roli i w gospodarstwie» pod red. Jerzego Sierociuka). Odwołanie się do powtarzalnych przykładów użycia średnika w definicjach pozwoliło na określenie ich roli delimitacyjnej w definicjach artykułów hasłowych, na które składają się dwa typy definicji oraz w definicjach dwóch różnych desygnatów. Co pokazuje analiza – wykorzystanie średnika w definicjach pozwala na łączenie definicji leksykograficznej (naukowej) z dodatkowymi informacjami i definicją użytkownika gwary. Powtarzalne schematy użycia znaku delimitacyjnego wskazują także na kształtowanie się stałej praktyki leksykograficznej w słownikach gwarowych.
Article Details
References
Bednarek, A. & Grochowski, M. (1993). Zadania z semantyki językoznawczej (Linguistic semantics tasks). Toruń: UMK; Wydawnictwo Naukowe UMK, 63 (in Pol.).
Falińska, B. & Kowalska, A. (1993). O definiowaniu nazw w słownikach i atlasach gwarowych (On defining names in dictionaries and dialect atlases). In: O definicjach i definiowaniu (About definitions and defining) / J. Bartmiński, R. Tokarski (Eds.). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 339–348 (in Pol.).
Karaś, H. (2011). Polska leksykografia gwarowa (Polish dialect lexicography). Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 432 (in Pol.).
Kąś, J. (2009). Słownik regionalny wśród słowników gwarowych (Regional dictionary among dialect dictionaries). In: Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna (General and regional spoken Polish) / B. Dunaj,
M. Rak (Eds.). Kraków: Księgarnia Akademicka, 11–19 (in Pol.).
Kąś, J. (2019). Zmiany w gwarowym systemie leksykalnym a praktyka leksykograficzna (Changes in the dialectical lexical system and lexicographical practice). In: Gwary Dziś (Dialects Today), 11, 29–39 (in Pol.).
Mikołajczak-Matyja, N. (1998). Definiowanie pojęć przez przeciętnych użytkowników języka i przez leksykografów (Definition of terms by average language users and by lexicographers). Poznań: Sorus, 199 (in Pol.).
NSPP: Markowski, A. (Ed.) (1999). Nowy słownik poprawnej polszczyzny (New dictionary of correct Polish language). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1786 (in Pol.).
Pelcowa, H. (2021). Hasło w słowniku gwarowym – problem metodologiczny współczesnej dialektologii (The word in a dialect dictionary – a methodological problem of contemporary dialectology). In: Gwary Dziś (Dialects Today), 14, 277–288 (in Pol.).
Rudnicka, E. (2017). Kategoria stylu w badaniach metaleksykograficznych (Category of style in metalextography research). In: LingVaria, XII, 2 (24), 35–56. Available at: https://tiny.pl/9hfdv (in Pol.).
SGO: Kąś, J. (2011). Słownik gwary orawskiej (Dictionary of Orava dialect), 2, t. 1–2. Kraków: Księgarnia Akademicka (in Pol.).
SJPD: Doroszewski, W. (Ed.) (1958). Słownik języka polskiego (Polish Language Dictionary). T. 1. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1206 (in Pol.).
SOJP: Szymczak, M. (Ed.) (1981). Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami pisowni i interpunkcji (A spelling dictionary of the Polish language together with rules of spelling and punctuation). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 891 (in Pol.).
SPP: Szober, S. (1948). Słownik poprawnej polszczyzny (Dictionary of Proper Polish Language). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Wiedza, 662 (in Pol.).
Tutak, K. (2017). Funkcje dwukropka w polskich opracowaniach normatywnych dotyczących interpunkcji (1770-1935) (Functions of the colon in Polish normative studies on punctuation (1770–1935)). In: LingVaria, XII, 2(24), 135–149. Available at: https://tiny.pl/9hffq (in Pol.).
Tutak, K. (2017). Tekstowe funkcje dwukropka – na przykładzie “Dziejów w Koronie Polskiej” Łukasza Górnickiego (Textual functions of the colon – based on the example of “Dzieje w Koronie Polskiej” by Łukasz Górnicki). In: LingVaria, XII, 1(23), 133–149. Available at: https://tiny.pl/9hffm (in Pol.).
WSO: Polański, E. (Ed.) (2016). Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji (PWN Great Spelling Dictionary with spelling and punctuation rules). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1336 (in Pol.).
WSPP: Markowski, A. (Ed.) (2004). Wielki słownik poprawnej polszczyzny (The Big Dictionary of Proper Polish Language). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1708 (in Pol.).
Żmigrodzki, P. (2009). Wprowadzenie do leksykografii polskiej (Introduction to Polish lexicography). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 310 (in Pol.).
Gniezno: Kobus, J. & Gniazdowski, T. (Eds.) (2018). Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy (Dictionary of the language of the inhabitants of the Gniezno area. Holidays, beliefs and superstitions). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 392 (in Pol.).
Gospodarz: Osowski, B. (Ed.) (2018). Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego (Host. Dictionary of the language of the inhabitants of the Koło district). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 358 (in Pol.).
Gospodyni: Osowski, B. (Ed.) (2018). Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego (Hostess. Dictionary of the language of the inhabitants of the Koło district). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 362 (in Pol.).
ILGiKP: Kąś, J. (2015). Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej (Illustrated lexicon of Podhale dialect and culture). T. I: A-B. Bukowina Tatrzańska – Nowy Sącz: Bukowińskie Centrum Kultury Dom Ludowy, 546 (in Pol.).
Łuków: Sierociuk, J. (Ed.) (2019). Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej. Praca na roli i w gospodarstwie (Dictionary of the language of the inhabitants of the Łuków area. Agricultural and farm work). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 282 (in Pol.).
SGiKK: Sawaniewska-Mochowa, Z. (Ed.) (2017). Słownik gwary i kultury Kujaw (Dictionary of the dialect and culture of Kuyavia). T. 1: A-H. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 336 (in Pol.).