Justyna Kobus LEKSYKA POLA TEMATYCZNEGO PRZYRODA W WIELKOPOLSKICH ZASOBACH DIALEKTOLOGICZNYCH
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анотація
W artykule został omówiony dorobek dialektologii wielkopolskiej w zakresie dokumentowania nazw
związanych z przyrodą nieoswojoną (dziką). Jest to pierwsza próba opisu wielkopolskich źródeł
dialektologicznych pod kątem ich zawartości i przydatności do badań leksyki pola tematycznego
PRYRODA, z naciskiem na jej komponenty nieoswojone (dzikie). Autorka wyodrębniła trzy grupy
materiałów źródłowych: kartotekę Adama Tomaszewskiego, dane Atlasu języka i kultury ludowej
Wielkopolski (kwestionariusze i mapy) oraz materiały współczesne pozyskiwane z myślą o opracowaniu
tomu tematycznego PRZYRODA w ramach cyklu Wielkopolskie Słowniki Regionalne. Ekscerpcja leksyki
przyrodniczej z opisanych baz źródłowych wykazała, że materiały przedwojenne Tomaszewskiego
pozwalają na opracowanie kilkudziesięciu artykułów hasłowych oraz generują potrzebę dalszych
dociekań semantycznych zapisanych nazw; atlas wielkopolski ma opracowanych 122 map, z których tylko
70 % skoncentrowanych jest w tomie poświęconym przyrodzie, zaś pozostałe są rozproszone w kilku
tomach; natomiast współczesne badania są dopiero w fazie początkowej, choć dotychczas zebrany
materiał wykazał potrzeby prowadzenia dalszych, pogłębionych badań. W związku ze skromną
dialektologiczną bazą materiałową dla badaneg
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Посилання
Basara, A., Basara, J. (1988). Nazwy śnieci (Tilletia) w gwarach polskich. Wokół języka. Rozprawy i
studia poświęcone pamięci Profesora Mieczysława Szymczaka / Red. M. Basaj. Wrocław. S. 83–86.
Basara, A., Basara, J. (1989). Nazwy gorczycy polnej (Sinapis arvensis) w gwarach polskich. Zbornik
razprav iż slovanskego jezikoslovja. Ljublijana. S. 19–29.
Basara, A., Basara, J. (1990). Cuscuta trifoli, czyli kanianka koniczynowa (nazwy i ich zasięg
geograficzny). Zeszyty Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Językoznawstwo. Z. XIII. S. 367–372.
Basara, A., Basara, J. (2002). Nazwy sporyszu (Claviceps purpurea) w gwarach polskich. Język w
przestrzeni społecznej / Red. S. Gajda. Opole. S. 267–272.
Budziszewska, W. (1962). Związki słownikowe polsko-łużyckie w zakresie terminologii przyrodniczej.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN. T. VIII. S. 127–135.
Cygal-Krupa, Z. (2005). Świat roślin w gwarze Porąbki i okolicy. Mieczysław Małecki – człowiek, uczony,
organizator / Red. J. Rusek. Kraków. S. 271–278.
Kąś, J. (2015–2019). Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej. T. I–XII. Bukowina Tatrzańska
– Nowy Sącz.
Kobus, J. (2020). Leksyka mikromola tematycznego MUCHA w języku mieszkańców okolic Pobiedzisk w
środkowej Wielkopolsce. Gwary Dziś. Vol. 12. C. 201–211.
Kulak, I. (2017). Percepcja rzeczywistości a proces nominacyjny (na przykładzie ludowych nazw roślin
Podhalan). Prace Językoznawcze. Nr XIX/3. C. 153–168.
Kupiszewski, W. (1969). Słownictwo meteorologiczne w gwarach i historii języka polskiego. Wrocław.
Kurek, H. (2004). Językowo-kulturowy obraz wsi podkarpackiej wpisany w nazwy roślin. Studia
linguistica Danutae Wesołowska oblata / Red. H. Kurek, J. Labocha. Kraków. S. 129–156.
Pelcowa, H. (1988). Z geografii małopolskich nazw chwastów na Lubelszczyźnie. Język Polski. Z. 2/3.
S. 138–148.
Pelcowa, H. (1988). Zróżnicowanie leksykalne nazw roślin w gwarach Lubelszczyzny. Annales
Universitatis Marie Curie-Skłodowska. T. VI. Z. 23. S. 257–271.
Pelcowa, H. (2001). Nazwy roślin w świadomości językowej ludności wiejskiej. Język a Kultura. T. 16.
Świat roślin w języku i kulturze / Red. A. Dąbrowska, I. Kamińska-Szmaj. Wrocław. S. 99–116.
Pelcowa, H. (2002). Językowy obraz roślin w gwarach Lubelszczyzny. Język polski. Współczesność –
historia / Red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda. Lublin. S. 127–144.
Pelcowa, H. (2015). Nazwa i desygnat w zmieniającej się rzeczywistości wiejskiej. Odkrywanie słowa –
historia i współczesność / Red. U. Sokólska. Białystok. S. 551–568.
Pelcowa, H. (2015). Słownik gwar Lubelszczyzny. T. III. Świat zwierząt. Lublin.
Pelcowa, H. (2016). Słownik gwar Lubelszczyzny. T. IV. Sad i ogród warzywny. Budownictwo i
przestrzeń podwórza. Lublin.
Pelcowa, H. (2017). Słownik gwar Lubelszczyzny. T. V. Świat roślin. Lublin.
Rak, M. (2007). Językowo-kulturowy obraz zwierząt utrwalony w animalistycznej frazeologii gwar Gór
Świętokrzyskich i Podtatrza (na tle porównawczym). Kraków.
Sierociuk, J. (2003). Założenia metodologiczne badań języka wsi. Poznańskie Spotkania Językoznawcze.
T. XI / Red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski. Poznań. S. 131–136.
Sierociuk, J. (2010). Założenia metodologiczne regionalnych słowników gwarowych powstających przy
współudziale środowisk lokalnych. Studia dialektologiczne IV / Red. H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz. Kraków.
S. 135–143.
Sobierajski, Z. (1972). Kwestionariusz do Atlasu języka i kultury ludowej Wielkopolski. Cz. 1.
Słownictwo. Fonetyka. Słowotwórstwo. Poznań.
Stieber, Z. (1968). O wyrazie ożyna w dialektach polskich. Slavia Orientalis. T. XVII. S. 419–420.
Tokarski, R. (1993). Słownictwo jako interpretacja świata. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. T. 2.
Współczesny język polski /Red. J. Bartmiński. Wrocław. S. 335–362.
Waniakowa, J. (2012). Polskie gwarowe nazwy dziko rosnących roślin zielnych na tle słowiańskim.
Zagadnienia ogólne. Kraków.
Wierzbicka, A. (2002). Zestawienia w nazwach roślin (na materiale gwar kujawskich). Dialektologia
jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Karolowi
Dejnie / Red. S. Gala. Łódź. S. 551–558.
Wierzbicka, A. (2004). Przeobrażenia gwarowych nazw roślin. Współczesne odmiany języka narodowego
/ Red. K. Michalewski. Łódź. S. 275–281.
Wierzbicka, A. (2004). Słowotwórcze wykładniki ekspresywności w wybranych gwarowych nazwach
roślin. Funkcja emocjonalna jednostek językowych i tekstowych / Red. K. Wojtczuk, A. Wierzbicka. Siedlce.
S. 281–290.
Wierzbicka, A. (2005). Świat zwierząt odzwierciedlony w gwarowych nazwach roślin. Nazewnictwo na
pograniczach / Red. J. Ignatowicz-Skowrońska. Szczecin. S. 439–449.